ULISSES Z BAGDADU, ERIC-EMMANUEL SCHMITT

Przyznaję, że ze Schmittem mam problem. Podobała mi się „Marzycielka z Ostendy”, czy „Oscar i Pani Róża” .  Inne jego pozycje nie trafiły do mojego serca.  „Ulisses z Bagdadu” sporo przeleżał na mojej półce, długo nie miałam ochoty na tą książkę, aż ostatnio dojrzałam ją na półce jak wyrzut sumienia kompulsywnych zakupów. Zabrałam się więc do czytania.

Nazywam się Saad Saad, co po arabsku znaczy Nadzieja Nadzieja, zaś po angielsku brzmi Smutny Smutny. Z tygodnia na tydzień, czasami z godziny na godzinę, a niekiedy w błysku sekundy moja prawda przechodzi z arabskiego na angielski; w zależności od tego, czy jest mi dobrze, czy też źle – staję się Saadem Nadzieja lub Saadem Smutnym.

Saad jest mieszkańcem Iraku sponiewieranego rządami Husajna, amerykańskim embargo i najazdem Amerykanów. Rodzina Saada płaci za to każdego dnia, najpierw głodem, a później śmiercią członków rodziny. Płaci także sam Saad, kiedy ginie jego narzeczona. Ojciec Saada jest bibliotekarzem, który przechowuje w piwnicy książki zabronione przez reżim. To z nich właśnie Saad poznaje inny, w jego oczach lepszy świat, który wydaje mu się rajem na ziemi. Kiedy sytuacja rodzinna jest już bardzo ciężka Saad postanawia udać się do Londynu, który zna z powieści Agathy Christie i o którym marzył razem z ukochaną. Ma nadzieję, że to pomoże mu ocalić siebie i resztę rodziny, która mu pozostała. Jest ich jedyną nadzieją na lepsze życie.

Uciekając z Iraku, naraża życie i zdrowie, poznaje ludzi dobrych i złych, zmienia się w Ulissesa Nikt. Towarzyszy  mu jego najlepszy przyjaciel, osoba, która najbardziej kocha – jego zmarły ojciec pojawiający się w sytuacjach trudnych ku pokrzepieniu serca i z dobrą radą.  Ulisses naszych czasów goni swoje marzenia, ale czy je dogoni? Czy wytęskniony londyński raj będzie takim, jakim go sobie wyobraził?

Pomysł na książkę bardzo dobry, wciąż za mało wiemy o nielegalnych uchodźcach, o ich życiu „przed” i motywach. W naszych oczach często równamy ich z przestępcami, a niejednokrotnie są oni podeptanymi przez życie ludźmi, niemającymi po prostu wyboru. Muszą uciekać, aby mogli przeżyć oni sami i ich najbliżsi. Pierwszą część książki traktującą o  codzienności w Iraku czytałam z zainteresowaniem. Bawiły mnie rozmowy Saada z ojcem erudytą. Druga „wędrowna” część podobała mi się dużo mniej. Zdania i myśli w niej zawarte były jak pięknie opakowania po czekoladkach, niestety w środku puste lub zepsute. Często bardzo powierzchowne. Zbyt dużo pseudofilozoficznego bełkotu, sporo trąciło sztucznością, sprawiało wrażenie, że problemu tylko się dotyka. Książka mogla wstrząsnąć mną do głębi, a pozostawiła zaledwie letnią. Nie, raczej nie zostanę fanką Schmitta, dla mnie jest on takim lepszym Coelho.

Eric-Emmanuel Schmitt, Ulisses z Bagdadu/Ulysse from Bagdad, przeł. Jan Maria Kłoczowski, s. 314, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010.

Zdania napisane kursywa są cytatami z książki

-----------------------

Książkę przeczytałam w ramach wyzwania "Z literą w tle".